Siedlce posiadają ukryty skarb, którym jest jeden z najładniejszych widoków na Gdańsk. Znajduje się on na Winnej Górze, przyklejonej od północy do ulicy Zakopiańskiej. To na zboczu tej góry już w średniowieczu mieszkańcy wsi Schidlitz, uprawiali winorośl i produkowali wino. To od tego miejsca pochodziła pierwotna nazwa biegnącej wzdłuż niej ulicy Weinbergstrasse, przemianowana po wojnie na Zakopiańską…
RDS zwróciła się do prof. Andrzeja Januszajtisa, miłośnika Gdańska i znawcę jego historii o przygotowanie krótkiego opracowania historycznego związanego z tym miejscem. Mogą się Państwo z nim zapoznać na końcu tego materiału.
Gdy staniemy na wschodnim szczycie Winnej Góry, na pierwszym planie ukaże się panorama Siedlec od strony Nowych Ogrodów. Na drugim planie widzimy dachy i wieże kościołów Starego i Głównego Miasta, szczyt baszty Jacek, Ratusz oraz Wieżę Więzienną z Katownią. Widok niestety psują i zasłaniają przeskalowane i całkowicie pozbawione „gdańskiego stylu” bryły budynków Forum Gdańsk. Trzeci plan to koło widokowe, mosty na Przeróbce, zbiorniki na paliwa na Krakowcu i instalacje Lotosu na Rudnikach.
Pomysł utworzenia w tym miejscu punktu widokowego zgłosiła Przewodnicząca Zarządu RDS Brygida Folkmann-Banaszak. Radni podjęli temat i po odbyciu kilku wizytacji jednogłośnie stwierdzili, że ten pomysł to przysłowiowy strzał w dziesiątkę. Sprawą zainteresowaliśmy pana Pawła Burkiewicza – architekta krajobrazu i scenografa przestrzeni z Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni, autora projektu „Spojrzenie na Gdańsk”, który jest realizowany od 2016 roku. Do dzisiaj na terenie Gdańska udostępnionych zostało 15 punktów widokowych. Pan Burkiewicz podjął wyzwanie i postanowił pomóc nam w urzeczywistnieniu naszego pomysłu.
Do realizacji zadania potrzebne są pieniądze. Rada Dzielnicy Siedlce na podstawie wstępnego kosztorysu przygotowanego przez GZDiZ przeznaczyła na ten cel 27 tys. zł. z tegorocznego budżetu. W tym roku planowane jest uprzątnięcie terenu z setek zalegających tam butelek i śmieci, wycięcie samosiejek i uschniętych drzew, przycięcie gałęzi zasłaniających widok oraz wykonanie bezpiecznego dojścia na górę. Radni wierzą, że miejsce to stanie się jedną z wizytówek naszej dzielnicy i ulubionym miejscem spacerów mieszkańców Siedlec i gdańszczan. Jeżeli tak się stanie, to w kolejnych latach będziemy przeznaczali dalsze środki na rozbudowę infrastruktury wypoczynkowo-rekreacyjnej. Mamy nadzieję, że również władze Gdańska wesprą nas finansowo w realizacji tej inwestycji. Nie zapominajmy, że Siedlce od kilku lat zasilają kasę miejską dziesiątkami milionów złotych, pochodzących ze sprzedaży atrakcyjnych gruntów deweloperom. Dzięki tym pieniądzom rozwijają się głównie peryferie, a na naszej dzielnicy trudno jest wypatrzeć inwestycji miejskich, podnoszących komfort życia mieszkańców.
Jeżeli chcą Państwo już dzisiaj zobaczyć ten widok, trzeba udać się na ulicę Wieniawskiego. Dojście znajduje się wzdłuż granicy ogródków działkowych, przy garażach na wzgórzu. Następnie musimy wspiąć się na górę wzdłuż prawej ściany świetlicy działkowej. Osoby, które uczestniczyły w ubiegłorocznej edycji Narracji, znajdą to miejsce bez problemów.
W sprawie nazwy punktu widokowego na Siedlcach
Wzniesienie, na którym ma powstać na nowo punkt widokowy nie potrzebuje nowej nazwy, bo ma starą, nawet bardzo starą: Winna Góra. Pod tą nazwą (Weinberg) występuje w starych dokumentach i na mapach, np. na mapie Gdańska z roku 1711 (w Archiwum Państwowym Gdańsk, dostępna także w Internecie). Słowo Weinberg ma podwójne znaczenie, oznacza 1) winnicę, 2) górę z winnicami na zboczach. Tak właśnie było tutaj. Winnice (Weingarten) w tym miejscu są wymienione po raz pierwszy w dokumencie z 1440 r., w związku z karczmą, która stała u podnóża góry. Aż do 1945 r. na zapleczu domu przy ul. Zakopiańskiej pod obecnym nr 34 (dawny nr 27) kontynuowała jej tradycje restauracja „Alt-Weinberg” (p. plan z 1911 r.), później „Zum Weinberg” czyli Pod Winną Górą (p. Księga Adresowa z 1937/38 r.). Sama ulica Zakopiańska nazywała się do roku 1898 Alt-Weinberg, później, do 1945 Weinbergstrasse. Miejsce widokowe na Winnej Górze (61,4 m npm.), z którego widać w oddali panoramę Śródmieścia z wyróżniającą się Wieżą Mariacką, co najmniej od XIX w. nazywano Widokiem Maryi (Marienblick). Kiedy powyżej niego powstała ulica Zakosy (1926), nazwano ją Przy Widoku Maryi (Am Marienblick).
Jak widać miejsce to ma bardzo stare tradycje historyczne, umacniające jego tożsamość. Powinno się je umacniać i pielęgnować. Osoby zasłużone najlepiej honorować tablicami pamiątkowymi w odpowiednich miejscach, np. zamieszkania, wyjątkowo można im poświęcić tramwaj, w skrajnym przypadku ulicę, czy wzgórze, ale pod warunkiem, że nie przekreśla się cennej starej historii. I zawsze, jak w krajach o wysokiej kulturze politycznej, nie wcześniej niż 3 lata po śmierci.
Gdańsk, 8 kwietnia 2020 r.
doc. dr inż. Andrzej Januszajtis
Hon. Obywatel M. Gdańska
Prezes Stowarzyszenia Nasz Gdańsk
Mirosław Koźbiał
Rada Dzielnicy Siedlce
{gallery}winna_gora{/gallery}
fot. Mirosław Koźbiał